Kun jij ook zo genieten in september en oktober, van de warme herfstkleuren in het zachtere licht? Wist je dat hiervoor in bomen zich een ingenieus proces afspeelt?
Zonnepanelen
De bladeren aan een boom kun je vergelijken met de zonnepanelen op een huis. Ze voorzien de boom in het fotosyntheseproces van energie. De bladeren vangen in de zonnige seizoenen het zonlicht op en met behulp daarvan maakt de boom glucose en zuurstof uit koolstofdioxide en water. Hiervoor zorgt chlorofyl (bladgroen, voor vrienden), het stofje dat de bladeren groen kleurt.
Als de winter komt, is er minder zonlicht, en verliezen de bladeren hun functie als lichtvanger. Ook wordt chlorofyl aanmaken moeilijker voor de boom. Daar gaat hij zijn energie niet meer in steken. De boom stoot slim zijn blad af. Zodat er geen water (en voeding) verdwijnt via de bladeren. Maar eerst breekt hij het bladgroen af. Hij trekt het als het ware terug: de overgebleven stoffen worden opgeslagen in de stam en takken. Het groene blad verandert langzaam in herfstbladeren. In prachtig oranje, rood, bruin en oker. De boom gaat in de sluimerstand. Zo overwintert de boom.
Kleurenpallet
Welke kleur de herfstbladeren krijgen hangt af van de biologische kleurstof die na chlorofyl de overhand heeft (caroteen maakt oranje, xanthofyl maakt geel, tannine maakt bruin en anthocyaan maakt rood). Welk pigment er wint, verschilt per boomsoort. En hangt ook af van de plek waar de boom staat/vandaan komt. De kleur rood komt bijvoorbeeld vooral voor bij bomen op of uit plaatsen die lang zonnig blijven in de herfst. De kleurpigmenten helpen ook bij de omzetting van zonlicht in voeding. Alle kleuren die je in de herfst ziet, zitten ook in de lente en zomer in de bladeren. Maar door het bladgroen neem je die dan niet waar.
Tot slot laat de boom al het blad vallen. Die bladeren zijn vervolgens weer voedingsbodem voor iets nieuws. Mooi systeem toch?
Tekst: Judith Luub | Fotografie Ingeborg Steenhorst
Reactie plaatsen
Reacties